Condensatie herkennen en bestrijden: tips voor dakwerkers

Bij koud weer kan warme, vochtige lucht van binnen het gebouw ontsnappen via kleine kieren in het dak of door de materialen, en vervolgens condenseren op het onderdak. Mogelijk ontstaat daardoor vochtschade aan de binnenafwerking, zoals schimmelvorming. Dit soort vochtschade heeft dus niets met regenval te maken. Interne condensatie houdt weer op zodra het warmer weer wordt. 

Interne condensatie bij hellende daken 

Interne condensatie bij hellende daken komt geregeld voor wanneer er weinig dampdoorlatende materialen voor het onderdak werden gebruikt. Dat is wel vaker het geval bij woningen gebouwd in de jaren 1980 en 1990. 

Tip 

• Kies een onderdak dat zeer dampdoorlatend is (µd < 0,5 m). Houtvezelplaten en vezelcementplaten zoals respectievelijk ‘Celit’ en ‘Menuiserite’ hebben als voordeel dat ze door capillaire werking een deel van de condensatie absorberen. 
• Maak het dak luchtdicht door een membraan aan te brengen aan de binnenzijde. 

Interne condensatie bij platte daken 

Niet alleen hellende maar ook platte daken kunnen last hebben van interne condensatie tijdens koude periodes. Warme, vochtige lucht stijgt vanuit de binnenruimte naar het dak en condenseert onder de dakafdichting. Daardoor kan er water naar binnen sijpelen. Koude daken (waarbij luchtroosters de ruimte tussen de waterdichte laag en de isolatie moeten ventileren), zijn extra vatbaar voor condensatie. Onder meer daarom genieten warme daken en omkeerdaken al jarenlang de voorkeur.  

Tip 

• Let op dat het dampscherm geschikt is voor de binnenklimaatklasse van de ruimte. 

Interne condensatie bij dakrenovatie 

Als je extra isolatie aanbrengt bij een plat of hellend dak, dan bevindt het dampscherm of een andere dampdichte laag zich mogelijk niet langer aan de warme (binnen)zijde van de totale isolatie, maar tussen de warme en koude zijde. Zo kan er tussen de isolatielagen condensatie ontstaan. 

Tip 

• Zorg dat de warmtegeleidbaarheid van de bovenste isolatielaag 1,5 keer groter is dan die van de onderste. Gaat het om isolatiematerialen met dezelfde warmtegeleidbaarheid, dan moet de bovenste laag 1,5 keer dikker zijn dan de onderste. 

Als vochtige lucht binnen het gebouw condenseert op koude oppervlakken zoals ramen en muren, spreken we van oppervlaktecondensatie. 

Oppervlaktecondensatie bij hellende daken 

Condensatie aan de randen van dakramen kan leiden tot schimmelvorming op hout of nabije afwerkingen. Dit probleem doet zich meestal voor in de winter bij dakramen die rondom geen isolatie hebben. 

Tip 

• Kies bij voorkeur dakramen met een thermisch geïsoleerd kader om de isolatie van het dak naadloos te kunnen verbinden met het raamkader. 

Oppervlaktecondensatie bij platte daken 

Nieuwe platte daken lopen weinig risico op oppervlaktecondensatie, zolang de thermische isolatie zonder onderbrekingen wordt aangebracht. Bij gerenoveerde platte daken is het risico op oppervlaktecondensatie, en de schimmel die daardoor kan ontstaan aan de binnenkant van het gebouw, groter. Dit vooral in de buurt van overstekende dakranden gemaakt van gewapend beton, omdat er op die plaatsen een koudebrug is.  

Tip 

• Renoveer je een plat dak en voeg je isolatie toe, dan moet de isolatielaag bij de dakrand voldoende dik zijn.