De essentiële kenmerken zijn de kenmerken van een bouwproduct of producttype die verband houden met de fundamentele eisen voor bouwwerken. Ze worden vastgesteld in de geharmoniseerde technische specificaties. Voor elk bouwproduct of elke familie bouwproducten omvatten de essentiële kenmerken alle productkenmerken die het voorwerp uitmaken van regelgeving in minstens één lidstaat van de Europese Unie of die deze regelgeving vertalen (vandaar dat soms de term "gereglementeerde kenmerken" gebruikt wordt).
Het zijn de essentiële kenmerken die het voorwerp uitmaken van de prestatieverklaring en de CE-markering. De prestatie van een essentieel kenmerk moet verplicht aangegeven worden als:
- er regelgeving voor bestaat in het land waar het product op de markt gebracht wordt
- de Europese Commissie de vermelding ervan oplegt door middel van een drempelwaarde
- de fabrikant, de importeur of de distributeur informatie verstrekt over de prestatie met betrekking tot dit essentieel kenmerk, onder welke vorm ook (bijvoorbeeld in technische of verkoopdocumentatie, op een website ...)
De lijst van essentiële kenmerken kan voor elk beoogd gebruik van een bouwproduct verschillen. In het geval dat het product meer dan één beoogd gebruik heeft, moet de lijst van essentiële kenmerken alle essentiële kenmerken voor elk van deze beoogde gebruiken vermelden.