De micrometer of schroefmaat is een meetinstrument dat bestaat uit een beugel met vast meetvlak en een verstelbare meetstift (afleestrommel) met een ander meetvlak.
Door aan de verstelbare afleestrommel te draaien, worden de meetvlakken door middel van een heel fijn schroefmechanisme (micrometrische schroefdraad) geleidelijk naar elkaar toe bewogen. Als de beide meetstiften het te meten object bijna raken, dient men aan de gevoelsknop te draaien. Als de gevoelsknop slipt of ratelt wordt er met de juiste kracht gemeten.
Meetbereik
Afhankelijk van het model kan er tot op 0,01 mm, 0,005 mm of 1µm afgelezen worden. Voor iets minder nauwkeurige metingen bestaan er micrometers met een meetnauwkeurigheid van 1/10 of 1/100 mm.
Gebruik
Een micrometer wordt hoofdzakelijk aangewend voor de volgende meetmethoden:
Opmerking
Men moet zich vertrouwen met de manier waarop een meting met de micrometer afgelezen wordt.
Op het vaste meetvlak is boven de referentielijn een schaalverdeling van doorgaans 0 tot 25 mm aangegeven. Onder de referentielijn worden de halve millimeters aangegeven. Op de verstelbare afleestrommel staan de honderdste millimeters vermeld en kennen een schaalverdeling van 0 tot 49.
Bij het aflezen van kijkt men altijd eerst naar de millimeters weergegeven boven de referentielijn op het vaste meetvlak. Hier leest men de gehele millimeters af (dit is het laatste zichtbare streepje boven de referentielijn van het vaste meetvlak). Vervolgens leest men bij de afleestrommel het aantal honderdste millimeters af. Dit is het deelstreepje van de afleestrommel die samenvalt met de referentielijn van het vaste meetvlak. Beide waarden dienen bij elkaar opgeteld te worden. Als laatste dient men na te gaan of op het vaste meetvlak onder de referentielijn en net voor de verstelbare afleestrommel het halve millimeter lijntje zichtbaar is. Is dit zichtbaar, dient men 0,50 mm op te tellen bij de eerder bekomen som. Indien er geen half millimeter lijntje zichtbaar is, dient er niets bijkomend opgeteld te worden.
Door een digitale micrometer te gebruiken vermindert men de kans op afleesfouten.