Beproeving van producten voor het afdichten van openingen
Op de Belgische markt zijn momenteel zeer veel systemen voor de tijdelijke afsluiting van deuren of ramen (type schotjes) tijdens een overstroming te vinden alsook enkele permanente systemen (zoals overstromingsveilige deuren, ramen of poorten). Voor deze specifieke producten bestaat nog geen productnorm die de overstromingsbeschermingseisen beschrijven. De producten worden derhalve niet of op niet-gestandaardiseerde wijze getest. De prestaties van deze producten onder overstromingscondities zijn dus ongekend en/of onzeker.
Flood proefpost voor het beproeven van waterkeringen allerhande
Buildwise ontwikkelt momenteel een testopstelling en testprocedure om de prestaties van dit breed gamma aa, waterkeringen te evalueren. De resultaten van de proefcampagnes zullen gebruikt worden om een Europees normatief kader op te zetten voor dit type producten.
Met de FLOOD proefpost kunnen testen worden gerealiseerd onder een statische waterdruk (water hoogte tot 2,75 m) of onder dynamische waterbelasting (de proefpost wordt in dat geval ondergedompeld in een golfslagtank). Er wordt gewerkt met een testportaal waarin de producten gemonteerd worden (1 poort- of simultaan 3 deur/raamopeningen). Dit testportaal kan ook uit de proefpost gehaald worden om een impactbelasting aan te brengen op de producten. Waarna het testportaal weer in de proefpost wordt gemonteerd en verder wordt onderworpen aan een waterbelastingen. De lekdebieten worden nauwkeurig opgemeten.
Status: ontwerpfase
Flood proefpost voor het beproeven van waterkeringen allerhande
Beproeving van gevelbehandelingsproducten
Het bepalen van de waterabsorptie van een bestaande gevel gebeurt sinds decennia met de methode van de Karstenbuis. Het gaat hierbij om een glazen L-vormig buisje met onderaan een cirkelvormige opening (diameter 27 mm) dat met een waterdichte mastiek wordt aangebracht op een gevel. Het verticale deel van de buis, met een volume van 4 ml en een hoogte van 98 mm, wordt gevuld, waarna de hoeveelheid geabsorbeerd vocht wordt opgemeten, in functie van de tijd. Hieruit kunnen allerhande materiaaleigenschappen worden vastgesteld. De kolom van 98 mm oefent een hydrostatische druk uit op het geveloppervlak die gelijk is aan de druk waarbij regen op een oppervlak terechtkomt bij een storm met windsnelheden van 140 km/h (zie TV 224). Een Karstenproef duurt doorgaans niet langer dan een kwartier, alhoewel meetduren tot een uur geen uitzondering zijn. De methode is onderwerp van een Europese norm (NBN EN 16302).
Traditionele methode van de Karstenbuis
De principes van de methode zijn nagenoeg direct overdraagbaar naar een meting van de overstromingsbestendigheid van een gevel, mits enkele aanpassingen:
- Het meetvlak moet groter zijn dan 27 mm, om zodoende een testvlak te bestrijken dat representatief is voor de gevel, in het bijzonder alle interfases tussen materialen en discontinuïteiten: het zijn deze plaatsen die immers het sterkst een waterabsorptie of -infiltratie zullen vertonen.
- De waterkolom dient ruim hoger te zijn, even hoog als de hoogte tot waarop overstromingswater kan stijgen. Deze bedraagt in dit onderzoek maximaal 1 meter.
- De meting dient lang te duren, in principe even lang als een theoretische overstroming. Bijvoorbeeld 4 dagen.
- De hoeveelheid water die in de gevel dringt dient opgemeten te worden, en tevens dient nagegaan te worden in welke mate water doorheen de muur dringt.
- Let op dat dit geen totale simulatie van de werkelijkheid is: bij een werkelijke overstroming gebeurt er (bijna) een 1-dimensionale verplaatsing van vocht doorheen de muur. Bij de vergrote Karstenmeting is er een sferische verspreiding van vocht rondom het contactoppervlak.
Traditionele methode van de Karstenbuis
In principe is de proef met de vergrote Karstenbuis perfect toepasbaar op verkleinde muurtjes in labo-omstandigheden. Er is evenwel geen specifieke noodzaak om in labo-omstandigheden met verticale muurtjes te werken. Het horizontaal leggen van testmuurtjes biedt een aantal zeer specifieke voordelen: het maakt de logistiek (dichting, stabiliteit van de meetopstelling) aanzienlijk eenvoudiger, en bovendien is de hydrostatische druk die op het testvlak uitgeoefend, constant, met een waarde van exact 9,81 kPa (indien een waterhoogte van 1 meter wordt gehandhaafd).
De meetopstelling is daarom relatief eenvoudig: er is een testoppervlak dat minstens één baksteen groot is (groter kan), in contact met een hoge buis, minstens één meter hoog. Deze buis wordt onderaan met een waterdichte kit of mastiek op de muurtjes aangebracht. Na vullen van de buis wordt er gekeken hoeveel vocht in de muurtjes dringt, en wordt tevens gemeten hoeveel vocht er langs de andere kant weer uitkomt. Die laatste hoeveelheid is het infiltrerende vocht, het resterende vocht is capillair vocht dat wordt opgenomen in de poriën van de testmuurtjes.
Deze methode is geschikt voor het uitvoeren van metingen op massieve muurtjes (dikte vrij te kiezen). Voor dit onderzoek werd besloten om deze methode te gebruiken voor het kwantificeren van behandelingsproducten van gevels tegen vochtindringing door overstromingen. Hiertoe wordt eenzelfde testmuur tweemaal op de dezelfde manier beproefd, voor en na de behandeling. De efficiëntie kan bijvoorbeeld worden uitgedrukt als het percentage waarmee de initiële waterabsorptie wordt tegengegaan. Dit kan opgesplitst worden als een efficiëntie inzake waterinfiltratie versus een efficiëntie inzake het reduceren van de capillaire wateropname.
Technische uitdagingen
- Het waterdicht bevestigen van de pijp aan de muur, in het bijzonder omdat de waterdruk op de dichting aanzienlijk is, én gedurende een zekere periode aangehouden zal worden.
- De hoogte van de waterkolom dient steeds één meter te bedragen, dus er dient continu water toegevoegd te worden. Hiervoor wordt met een pomp gewerkt.
Technische specificiteiten van de testmuren
- Voorlopig halfsteense muren, alhoewel dikkere muren in principe kunnen.
- Gebruik van volle, zeer capillaire baksteen
- Metselmortel ofwel een standaardsamenstelling van 2,5 vol metselzand en 1 vol cement CEM I. Ofwel een gelijkaardige samenstelling, maar dan met NHL 3,5 als bindmiddel. De laatste samenstelling is specifiek voor het bekijken van het effect van deze beschermingsproducten op oudere gevels (eerste kwart 20e eeuw of ouder).
- De geteste producten bevinden zich grotendeels in één van volgende categorieën: pleisters, verven, impregneringsproducten (bijvoorbeeld uit de familie van de waterwerende oppervlakteproducten).