Circulaire economie
De circulaire economie biedt een aantal antwoorden op het complexe vraagstuk van duurzaamheid in de bouwsector. Welke impact zal dit model hebben op aannemers?
De bouwsector evolueert naar een circulaire economie
In het streven naar een meer duurzame bouwsector biedt het principe van de circulaire economie heel wat mogelijke oplossingen. Het biedt antwoorden op grondstoftekorten, toenemende afvalbergen, klimaatuitdagingen,... Maar wat betekent die circulaire economie voor jou als aannemer? Welke verplichtingen, uitdagingen en opportuniteiten brengt een circulaire economie met zich mee? En hoe kan je die in de praktijk brengen? Deze pagina bundelt onze relevante bestaande kennis over circulair bouwen om jou te wapenen voor de toekomst.
Circulair bouwen in de praktijk
Hoe ga je als aannemer aan de slag met circulair bouwen? Welke gidsen en documenten bestaan er om je op weg te helpen? Raadpleeg onze ’veelgestelde vragen' hieronder voor antwoorden op je algemene vragen.
Welke recyclagemogelijkheden bestaan er voor het afval van tegelwerken? Hoe kan ik mijn plat dak meer circulair maken? Raadpleeg onze ’veelgestelde vragen gericht op specifieke vakgebieden en vind het antwoord op je technische vragen.
Wat is een circulaire economie?
Sinds het begin van de industrialisatie steunt onze economie op een lineair model. We ontginnen grondstoffen om er producten mee te maken. Deze producten worden verkocht aan de consument en op het einde van hun levenscyclus belanden ze op de afvalberg. In dit model gaat elke fase gepaard met een zeker energieverbruik, afvalproductie en impact op het milieu.
In een circulaire economie worden grondstoffen als kostbare goederen beschouwd en staat waardebehoud centraal. Men streeft ernaar de producten, alsook hun onderdelen en materialen, zo lang mogelijk in circulatie te houden. Een circulaire economie maakt gebruik van strategieën als:
- Minder, efficiënter en effectiever gebruik maken van grondstoffen (deeleconomie, ontwerp uitpuren,...)
- Levensduur van producten en onderdelen verlengen (hergebruik, reparatie en onderhoud, moderniseren,...)
- Afval vermijden door nuttige toepassingen te vinden (recyclage, verbranding met energieterugwinning,...)
Waarom naar een circulaire economie?
- Om bij te dragen tot een duurzame toekomst voor de bouwsector
De bouwsector is een grote industriële speler, goed voor bijna 20 miljoen jobs in Europa. Dat maakt dat de sector vandaag een enorme impact heeft op milieu en klimaat. Enkele Europese cijfers: de sector consumeert 50% van alle ontgonnen materialen, produceert 30% van al het afval en is goed voor ruim 30% van de CO2-uitstoot. De transitie naar een circulaire economie is een strategie om tot een duurzame bouwpraktijk te komen, die nog vele decennia vol te houden is met een minimale impact op onze planeet.
- Omwille van de enorme businessopportuniteiten
De transitie naar een circulaire economie biedt enorme businessopportuniteiten, ook voor de bouwsector. Ze zorgt ervoor dat de EU als economische regio minder afhankelijk wordt van buitenlandse grondstoffen en dat we onze eigen grondstoffenvoorraad kunnen opbouwen. Het is een model dat aanzet tot samenwerking, innovatie en gezonde economische groei, mét respect voor de grenzen van de planeet.
- Omdat er op korte en lange termijn verplichtingen aankomen
Europa heeft zeer duidelijke ambities: in 2050 zijn we het eerste klimaatneutrale continent. En een circulaire economie vormt hier een integraal onderdeel van. Met het Circular Economy Action Plan en het in werking treden van de EU-Taxonomie voor duurzame activiteiten verwachten we de komende jaren directe en indirecte verplichtingen.
Wat betekent dit voor de bouwsector?
Een circulaire economie is erop gericht om afvalproductie te beperken door producten slim te ontwerpen, te herstellen, te onderhouden, te hergebruiken en te recycleren. Zo kan een circulaire economie bijdragen tot een lagere impact op het milieu, meer zekerheid over de beschikbaarheid van grondstoffen en de creatie van werkgelegenheid. Voor de bouwsector vertaalt zich dit in drie hoofdprincipes:
- circulair ontwerp en uitvoering van gebouwen;
- bouwen met gerecupereerde of gerecycleerde bouwmaterialen;
- economische modellen die deze principes ondersteunen.
Bekijk onderstaande webinars voor een uitgebreidere uitleg over elk van deze principes of lees er alles over in onze Innovation Paper 28.
Webinars
Wat betekent dit voor de aannemer?
- Klanten kunnen bijkomende eisen stellen rond circulaire principes
Zo kan men vragen naar een afvalbeheerplan voor de werffase of naar de toepassing van een circulaire vloeropbouw. Of misschien eisen ze om een minimale hoeveelheid aan gerecupereerde materialen toe te passen in het gebouw. De website Circulair Gebouwd biedt informatie en een begeleidende tool om actoren in de bouw te helpen bij het formuleren van een circulaire visie en het scherpstellen van circulaire ambities. Als aannemer kan deze tool je bijstaan om met kennis van zaken te beantwoorden aan bijkomende eisen rond circulariteit en om de juiste ‘taal’ te spreken.
- Op zoek gaan naar alternatieve bouwoplossingen of uitvoeringstechnieken
Je zal als aannemer op zoek moeten gaan naar circulaire alternatieven. Denk hierbij aan beton met gerecycleerde granulaten, biogebaseerde isolatiematerialen, droogstapelsystemen voor gevelmetselwerk, demonteerbare binnenwandsystemen, enz. Vaak roepen dergelijke innovatieve systemen vragen op rond praktische uitvoerbaarheid, technische prestaties of certificering. Deze gids helpt je alvast op weg.
- Op zoek naar opportuniteiten: nieuwe rollen, bijkomende diensten of innovatieve verdienmodellen
Er liggen bijvoorbeeld kansen bij de opmaak en het beheer van bouwwerkpaspoorten, specialisatie in demontage voor hergebruik, opmaak van hergebruikinventarissen, uitwerken en/of aanbieden van circulaire totaaloplossingen in samenwerking met fabrikanten, ...